به گزارش سلامت نیوز به نقل از فارس:ساعت بیولوژیک بدن از هزاران سلول عصبی ساخته شده است و در هیپوتالاموس مغز قرار دارد. ریتم زیستی در واقع به همگام سازی عملکردها و فعالیتهای بدن کمک کرده و پاسخ بدن به نور و تاریکی را تنظیم میکند.علاوه بر آن، این ساعت در تنظیم فعالیتهایی مانند برنامه خواب، اشتها، دمای بدن، سطح هورمون، هوشیاری، عملکرد روزانه و فشار خون دخالت دارد. عوامل و تحریکات خارجی میتوانند بر ریتمهای زیستی تأثیر بگذارند. به عنوان مثال، قرار گرفتن در معرض نور خورشید، داروها و مصرف کافئین میتواند بر روی برنامه خواب فرد تأثیر بگذارد.
ارتباط ساعت زیستی بدن با بیماریهای مختلف
جالب است بدانیم که تغییر در ریتم زیستی بدن با ایجاد یا تغییر شدت بیماریهای زیادی در انسان مرتبط است. به عنوان مثال خطر سکته قلبی یا سکته مغزی در هنگام صبح بیشتر است. دلیل این امر، انقباض عروق سیستمی بدن و همچنین عروق خون رسان به عضله قلبی و مغز است و درست به همین دلیل افزایش حملات فشارخون در افرادی که بیماری پرفشاری خون یا بیماری قلبی دارند در نزدیک صبح با احتمال بیشتری اتفاق میافتد.
در حقیقت ساعت زیستی بدن بر عواملی همچون سطح هورمونهای مرتبط با استرس، ضربان قلب یا فعالیت سیستم عصبی خودمختار تاثیر مستقیم دارد.
اختلال در ریتم زیستی باعث بروز چه مشکلاتی میشود؟
اختلالات خواب: اختلالات در ریتمهای طبیعی بدن میتواند به خواب طبیعی آسیب زده و باعث مشکلاتی از جمله بی خوابی شود.
اختلالات خلقی: عدم قرار گرفتن در معرض نور خورشید میتواند منجر به شرایطی مانند افسردگی، اختلال دو قطبی و اختلال عاطفی فصلی شود.
اختلالات کار شیفتی:وقتی فرد خارج از شیفت کاری معمولی کار میکند باعث ایجاد تغییر در ریتمهای شبانه روزی میشود.
علامتهای اختلال در ساعت بیولوژیک بدن چیست؟
اختلالات ریتم بیولوژیکی میتواند بر سلامتی و احساس خوب فرد تأثیر بگذارد. برخی از اثرات عبارتاند از: اضطراب، خواب آلودگی روزانه، افسردگی، عملکرد پایینتر در محل کار و عدم هوشیاری ذهنی.اختلال در ساعت زیستی بدن ارتباط تنگاتنگی با ابتلا به بیماری و افزایش خطر ابتلا به دیابت و چاقی دارد. برخی از بزرگترین خطاهای انسانی جهان مانند فاجعه چرنوبیل طی کار در شیفت شب اتفاق افتاده است و همچنین بیشتر تصادفات رانندگی قبل از طلوع آفتاب رخ میدهد.
چگونه اختلالات ساعت بیولوژیکی بدن درمان میشود؟
درمان اختلالات ریتم زیستی بستگی به نوع مشکل ایجاد شده برای فرد دارد و میتواند شامل رعایت بهداشت خواب یا دورههایی از مصرف دارو باشد.در مورد علائم جدیتر مانند خستگی، کاهش تمرکز ذهنی یا افسردگی مشورت با پزشک لازم است. پزشک ممکن است با تجویز دارو و یا ارائه پیشنهاد در مورد تغییر شیوه زندگی کمک کند.
چند توصیه برای یک خواب بهتر
ریتم زیستی بدن با رعایت کردن الگوی مناسب و استاندارد خواب میتواند عملکرد خود را بهبود ببخشد. برای این منظور چند توصیه ارائه شده است:از مصرف موادی مانند کافئین، الکل و نیکوتین و نوشیدنیهای بسیار سرد قبل از خواب اجتناب کنید.یک برنامه منظم خواب داشته باشید.در ساعات روز پیاده روی کنید.در طی روز یک چرت کوتاه 10 تا 15 دقیقهای داشته باشید.در طول روز چراغ های بیشتری را در خانه خود روشن کنید. برعکس، با خاموش کردن چراغ ها در شب میتوانید به خواب کمک کنید.مهم است به یاد داشته باشید که ریتمهای زیستی برای محافظت از شما عمل میکنند و باعث میشوند شخص در صبح و اوایل عصر بیشترین بازدهی از کار خود را داشته باشد. هنگامی که ریتمهای بیولوژیکی هماهنگ هستند، بیشترین کارایی و احساس خوب را در زندگی روزانه خواهید داشت.
چه چیزی باعث میشود شما بیدار شوید؟
ساعت زیستی بدن باعث میشود که هر روز کارهایتان را انجام دهید. ما به عنوان انسان ترجیح میدهیم شبها بخوابیم و روزها بیدار باشیم. این به دلیل عادت یا برنامهی کاری و یا سهولت نیست بلکه ساعت بدن است که آن را کنترل میکند.حتی اگر نمیدانیم ساعت چند است، باز هم کارهایمان را در چرخههایی انجام میدهیم که حدود ۲۴ ساعت طول میکشند. ما بخشی از هر ۲۴ ساعت را میخوابیم و دمای بدن مان در طول چرخه ۲۴ ساعته، افزایش و کاهش مییابد. هورمونها و سیستمهای دیگری نیز در بدن ما وجود دارند که این چرخه روزانه را طی میکنند. دقیقا همین الگو تقریبا در همه موجودات زنده روی کره زمین دیده میشود.
نظر شما